Wetenschappelijk nieuws
Mei 2021Op 22 mei barstte de vulkaan Nyiragongo in het oosten van de DR Congo uit. Lavastromen bereikten de dorpen in de buitenwijken van Goma. Hoewel de lavastromen tien à twaalf uur na het begin van de uitbarsting tot stilstand kwamen, blijft de situatie dagen later nog steeds zorgwekkend vanwege intense seismische activiteit. Het AfricaMuseum werkt samen met het Observatoire volcanologique de Goma om de vulkanische en seismische activiteit te monitoren. Het museum publiceerde ook een webpagina met de laatste ontwikkelingen in verband met de uitbarsting.
Deze samenwerking is niet nieuw. In 2005 begonnen het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika en het Observatoire volcanologique de Goma samen te werken om de vulkanische risico’s die de één miljoen inwoners van Goma rechtstreeks bedreigen, beter te begrijpen en in te schatten.
April 2021De Aziatische bosmug is een invasieve soort die wijd verspreid is heel wat Europese landen. In België zijn drie populaties ontdekt: één in Natoye (provincie Namen) en twee langs de Duitse grens. Een internationaal team van onderzoekers toont in een nieuwe studie in Parasites & Vectors aan dat deze populaties het resultaat zijn van meerdere introducties van verschillende oorsprong. Het onderzoek moet helpen om deze invasieve soort die mogelijk ziekteverwekkers kan verspreiden, beter onder controle te houden.
April 2021Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika sluit zich aan bij 200 andere instellingen van over de hele wereld in een internationale campagne die de noodzaak om onze natuurlijke omgeving te beschermen aankaart, en dit in aanloop naar de 15e Conferentie van Partijen van het Biodiversiteitsverdrag (CoP15) in 2021.
Maart 2021Het debat over de teruggave van Afrikaans erfgoed heeft recent brede politieke en publieke aandacht gekregen. Maar dit debat wordt vooral gevoerd tussen actoren in Europa. Wat denken Afrikanen in Afrika hier eigenlijk over? Tot dusver is de discussie nog maar weinig gericht op hun wensen en prioriteiten.
Februari 2021Vanuit het perspectief van Congolese chef Maroka bestudeert antropologe Hannelore Vandenbergen de Hutereau-collectie, verzameld door een Belgische expeditieleider in Belgisch Congo voor het Tervurense museum. Bedoeling is om nieuw licht te werpen op de vroeg-twintigste-eeuwse koloniale verzamelpraktijken.
Februari 2021Zo’n 1500 jaar geleden verdwenen menselijke nederzettingen haast volledig uit het Congo-regenwoud, waarschijnlijk door (jawel!) een langdurige epidemie van een besmettelijke ziekte. Tot deze opmerkelijke conclusie komt een interdisciplinaire en internationale groep van onderzoekers gecoördineerd door Prof. Koen Bostoen (UGent), in samenwerking met onder meer het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA). De nieuwe studie herziet de bevolkingsgeschiedenis van zeven Afrikaanse landen, omdat eruit blijkt dat de hedendaagse sprekers van Bantoetalen in Centraal-Afrika niet rechtstreeks afstammen van de gemeenschappen die vanaf ongeveer 4000 jaar geleden het regenwoud hebben gekoloniseerd.
Februari 2021Afrormosia is een van de meest geëxploiteerde houtsoorten uit het Congolese regenwoud. Het natuurlijke herstel van de bomen verloopt echter niet vlot meer, waardoor overexploitatie het voortbestaan van de soort in gevaar kan brengen. Met het oog op een duurzamer beheer, proberen onderzoekers het groeipatroon van de boom te doorgronden via experimentele plantages.
Januari 2021Het nieuwe programma Virtual Access heeft tot doel de natuurhistorische collecties van talrijke Europese musea te digitaliseren. Collecties waarnaar veel vraag is vanuit de wetenschappelijke gemeenschap krijgen daarbij voorrang. Zo neemt het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika deel aan twee projecten. Ten eerste zullen zo'n 2400 waterinsecten gedigitaliseerd worden ter ondersteuning van het milieuonderzoek. Het tweede project focust op de collecties vleermuizen om gegevens aan te leveren die de strijd tegen coronavirussen vooruit kunnen helpen.
December 2020Samen met zes andere musea en universiteiten startte het KMMA het project HOME om de historische, wetenschappelijke en ethische achtergrond van de menselijke resten in Belgische verzamelingen grondig te evalueren. Doel is om het beleid en belanghebbenden te informeren over de mogelijke eindbestemmingen van de menselijke resten.
November 2020Geografe Elise Monsieurs (KMMA) voert onderzoek naar regenval als oorzaak voor aardverschuivingen in tropisch Afrika. Daarvoor ontving ze een prijs van de American Geophysical Union, het grootste internationale netwerk van onderzoekers in de geowetenschappen.