Archieven

Culturele Antropologie en Geschiedenis

Al sinds zijn oprichting in 1898 bewaart het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika archieven van particulieren, bedrijven en instellingen die een band hebben met de Onafhankelijke Staat Congo of Belgisch Congo.

Ook de activiteiten van het museum als wetenschappelijke instelling hebben geleid tot de aanleg van uitgebreide en uiteenlopende archieven.

De archieven zijn doorzoekbaar via de database Archives@AfricaMuseum. Raadpleeg ook de Guide des sources de l'histoire de la colonisation.

U kunt de archieven in het kader van wetenschappelijk onderzoek raadplegen na afspraak. Neem contact op met de betreffende verantwoordelijken en contactpersonen.

Lees de COVID-19 maatregelen voor het consulteren van onze archieven en bibliotheken vooraleer u contact opneemt voor een afspraak.

Omwille van een reorganisatie van onze archiefdepots zullen de archieven van 20 juni tot en met 31 juli 2022 niet kunnen worden geraadpleegd. Consultatie van boeken en tijdschriften en de fotodatabank is wel nog mogelijk in de leeszaal van de Centrale bibliotheek.

Het archief van Henry Morton Stanley

Het persoonlijke archief van journalist en reiziger Henry Morton Stanley (1841 - 1904) bevat:

65 reisverslagen en notitieboeken
10.000 brieven
800 tekeningen, foto's, dia's en kaarten
manuscripten en krantenknipsels

De Stanley-archieven zijn eigendom van de Koning Boudewijnstichting. Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika staat in voor het beheer en het behoud ervan.

Wetenschappelijk verantwoordelijke:
Mathilde Leduc-Grimaldi
mathilde.leduc@africamuseum.be
+32 2 769 52 79

Archieven van particulieren - Koloniale geschiedenis

Het archief telt een 400-tal archieffondsen over:

de Europese ontdekkingsmissies in Centraal-Afrika vanaf het tweede kwartaal van de 19e eeuw
het koloniale expansiebeleid van Leopold II
De Onafhankelijke Congostaat
Congo onder Belgisch koloniaal bewind
Congo na de onafhankelijkheid van 1960

De archieven zijn doorzoekbaar via de database Archives@Africamuseum:

> ga naar Archives.Africamuseum.be

Wetenschappelijk verantwoordelijke:
Patricia Van Schuylenbergh
patricia.van.schuylenbergh@africamuseum.be
+32 2 769 52 76

Contact:
Tom Morren
historical.archives@africamuseum.be
+32 2 769 56 85

Archieven van particulieren - Dekolonisatie en onafhankelijk Congo

20 archieffondsen over de politieke evolutie in de DRC tussen 1950 en vandaag, goed voor meer dan 400 archiefdozen, afkomstig van particulieren die in Congo hebben gewoond of gewerkt, of personen die onderzoek hebben verricht naar Congo.

Enkele van de voornaamste archieffondsen zijn:

de archieven van Benoît Verhaegen (medeoprichter en gewezen directeur van het Centre d'Études et de Documentation africaines, CEDAF)
de archieven van Kithima bin Ramazani (archieven van de politieke partij Mouvement populaire de la Révolution (MPR))
de archieven van Jules Gérard-Libois (oprichter en voorzitter van het centrum voor sociopolitiek onderzoek en informatie CRISP en medeoprichter van het Centre d'Études et de Documentation africaines, CEDAF) waarvan een deel te raadplegen is via de onlinecatalogus
de archieven van Renée Fox (gewezen professor aan de University of Pennsylvania, gespecialiseerd in medische sociologie)
de archieven van Honoré Paelinck (met documenten inzake het Office national des Transports ONATRA).

De verschillende bestanddelen van deze archieffondsen zijn als aparte beschrijvingen opgenomen in de catalogus van de Bibliotheek voor onafhankelijk Congo.

> Catalogus van de Bibliotheek voor onafhankelijk Congo

Wetenschappelijk verantwoordelijke:
Jean Omasombo Tshonda
jean.omasombo@africamuseum.be
+32 2 769 58 44

Contact:
Lore Van De Broeck
lore.van.de.broeck@africamuseum.be
+32 2 769 58 45

Geschiedkundige archieven van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika

De institutionele archieven van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika bevatten een rijke verzameling aan documenten. De oudste gaan terug tot 1910, het jaar waarin het gebouw van het Museum van Belgisch-Kongo ingehuldigd werd.

Ze bevatten onder meer de verslagen van wetenschappelijke missies naar Afrika, aan het begin van de koloniale periode.

De archieven zijn doorzoekbaar via de database Archives@Africamuseum:

> ga naar Archives.Africamuseum.be

Wetenschappelijk verantwoordelijke:
Maarten Couttenier
maarten.couttenier@africamuseum.be
+32 2 769 58 43

Contact:
Tom Morren
historical.archives@africamuseum.be
+32 2 769 56 85

Archieven van bedrijven en instellingen

In de eerste jaren na de Congolese onafhankelijkheid hebben heel wat grote mijnbouw-, bosbouw- of spoorwegbedrijven en een aantal Belgische instellingen in het land hun administratieve archieven overgedragen aan het museum.

Een aantal van die archieffondsen werden geïnventariseerd door de Vereniging voor de Valorisatie van Bedrijfsarchieven (VVBA-AVEA).

De archieven zijn doorzoekbaar via de database Archives@Africamuseum:

> ga naar Archives.Africamuseum.be

Meer info over de archieven van de Groupe Empain en de Compagnie du Chemin de Fer du Bas-Congo au Katanga (pdf, 129 Kb, in het Frans)

Wetenschappelijk verantwoordelijke :
Patricia Van Schuylenbergh
patricia.van.schuylenbergh@africamuseum.be
+32 2 769 52 76

Contact:
Tom Morren
historical.archives@africamuseum.be
+32 2 769 56 85

Audiovisuele bronnen

De audiovisuele collectie telt een 650-tal archiefbeelden op 35mm-, 16mm- en 8mm-film.

Die zijn vooral afkomstig van de voormalige Voorlichtingsdienst van Belgisch Congo en Rwanda-Urundi (Inforcongo), de Union Minière du Haut-Katanga (UMHK) en particulieren.

Ze behandelen diverse aspecten van Belgisch Congo en de koloniale wereld tussen 1940 en 1960, net als de propaganda van toen.

De collectie omvat ook documentaires en reportages op uiteenlopende media en geluidsopnames van radio-uitzendingen op Congolese en Belgische zenders tussen 1952 en 1960.

Bovendien telt de collectie een groot aantal interviews (op dvd) van Belgen en Congolezen die de koloniale tijd hebben meegemaakt. Die interviews werden afgenomen in het Frans door de vzw Mémoires du Congo en in het Nederlands door de vzw Afrika Getuigenissen, maar ook door het museum zelf in het kader van verscheidene tentoonstellingsprojecten.

Wetenschappelijk verantwoordelijke:
Patricia Van Schuylenbergh
patricia.van.schuylenbergh@africamuseum.be
+32 2 769 52 76

Contact:
Sophie de Ville
sophie.de.ville@africamuseum.be
+32 2 769 57 31