Geschiedenis van het AfricaMuseum

Ontstaan

Het Koloniënpaleis

Het verhaal van het AfricaMuseum begint bij de wereldtentoonstelling van 1897 in Brussel. Op aansturen van koning Leopold II werd het koloniale luik van de tentoonstelling ondergebracht in het Afrikapaleis (het vroegere Koloniënpaleis) in Tervuren. Onder meer opgezette dieren, bodemstalen, voedingsmiddelen, etnografische en artistieke voorwerpen uit Congo werden in de zalen ondergebracht, naast kunstwerken uit België. In het park werd een heus Afrikaans dorp opgetrokken, waar overdag Congolese inwoners vertoefden. Zeven Congolezen kwamen er om het leven.

Leopold II zag het museum als uitgelezen promotiemiddel om investeerders en het Belgische volk van zijn koloniale plannen te overtuigen. In 1898 werd de tijdelijke tentoonstelling omgevormd tot het eerste permanente museum in het teken van Congo. Van meet af aan was de instelling zowel museum als wetenschappelijk instituut.
 

Een ambitieus bouwproject

de site van het museumAl vrij snel barstte het Afrikapaleis uit zijn voegen. Leopold II schakelde Charles Girault – de architect van het Parijse Petit Palais – in voor een ambitieus bouwproject. De site zou een gloednieuw Congomuseum krijgen, naast een ‘Ecole Mondiale’, een congrescentrum, een station, Chinese paviljoens en een sportcomplex. 

Het grootste deel van de opbrengsten uit Congo, een kroondomein in privébezit, werd aangewend voor bouwprojecten in België.
In 1908 werd de Onafhankelijke Congo-staat omgedoopt tot Belgisch-Kongo, en het museum tot Museum van Belgisch-Kongo. De bouwwerken werden stilgelegd.
 

 

Opening in 1910 

Leopold II overleed nog voor de werken voltooid waren. Het was zijn opvolger, Albert I, die het museum op 30 april 1910 plechtig opende.

Het gebouw bood alle moderne comfort en was een onmiskenbaar architecturaal huzarenstukje.

 

Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika

Op 10 maart 1952 werd het museum bij koninklijk besluit omgedoopt tot Koninklijk Museum voor Belgisch-Kongo

Na de Congolese onafhankelijkheid kreeg het museum de naam Koninklijk Museum voor Midden-Afrika en werd het onderzoeksdomein uitgebreid. Ook vandaag nog besteedt het AfricaMuseum twee derde van zijn budget en personeel aan wetenschappelijk onderzoek.