Projecten

TILAPIA

Wat kunnen parasieten ons vertellen over visintroducties in Congo?

Titel van het project: Traceren van Introducties van vissen en Laterale Parasietentransfer naar Inheemse Aquatische fauna


We kunnen de evolutionaire geschiedenis van een organisme analyseren door zijn parasieten te bestuderen. De parasieten vormen, door hun kortere generatietijd en hun hogere mutatiesnelheid, als het ware een vergrootglas om de gastheer te bestuderen. In dit project gebruiken we dit principe om de geschiedenis van introducties van de nijltilapia, een zeer invasieve vissoort in Congo, te bestuderen.

Parasitaire organismen evolueren veel sneller dan hun gastheer omwille van hun kortere generatietijd. Daardoor stapelen ze in eenzelfde tijdspanne meer genetische mutaties op dan hun gastheer. Door deze parasieten genetisch te karakteriseren kunnen we meer informatie verzamelen over de migratiegeschiedenis van hun gastheer. Dit principe wordt het ‘vergrootglas-effect’ genoemd. Toch wordt het volledige potentieel van dit principe nog niet ten volste benut in de sector van de aquacultuur en visserijen. De nijltilapia, Oreochromis niloticus, is een van de meest gekweekte vissoorten ter wereld door zijn snelle groei en grote tolerantie. De vis komt van nature voor in veel regio's in Afrika, maar werd al snel een invasieve soort die nu overal ter wereld te vinden is. In Congo is de nijltilapia niet endemisch. Tijdens de koloniale periode werden vele nijltilapia populaties ('stocks') op grote schaal uitgezet in Congo om eiwitrijke voedselbronnen te kweken. Door het gebrek aan documentatie over deze introducties zijn de gevolgen ervan tot op de dag van vandaag niet goed gekend. Uitheemse soorten hebben vaak negatieve effecten op de lokale fauna, aangezien ze in competitie treden om voedsel en habitat te bemachtigen. Bovendien kunnen ze ook uitheemse parasieten introduceren, een cruciale factor die al vaak over het hoofd werd gezien.

In dit project bestuderen we de impact van de nijltilapia-introducties op de lokale tilapia-soorten. Dit doen we door hun parasieten te bestuderen. Enerzijds, onderzoeken we of de introductie van nijltilapia in het Congo-bekken heeft geleid tot de introductie van nieuwe parasieten. Anderzijds, bekijken we of genetische analsyses van de parasietengemeenschap inzicht kunnen verschaffen in de geschiedenis van nijltilapia-introducties. Hiervoor verzamelen we nijltilapia en parasieten in het Congobekken, waarna we hun genetisch profiel bepalen. Daarnaast, verzamelen we referentiemateriaal van natuurlijke Afrikaanse populaties met de hulp van bestaande contacten. De unieke collecties van het KMMA worden gebruikt om de huidige situatie te vergelijken met de  situatie voor de introducties tijdens de koloniale periode.

Hoofdonderzoeker:

Datum:

2014 2016

Medewerkers:

Externe partners:

Prof Antoine Pariselle, ISEM, Université de Montpellier
Prof Chocha Manda, Université de Lubumbashi