HOME staat voor Human remains Origin(s) Multidisciplinary Evaluation. Het is een federaal wetenschappelijk project en werd opgestart in december 2019 voor een periode van twee jaar tot en met 2021. Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika werkt samen met 6 andere partners, waarvan 3 instellingen (Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie, Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis) en 3 universiteiten (Université Libre de Bruxelles, Université de Saint-Louis en Université de Montréal). Alle institutionele partners bewaren collecties van menselijke resten. De collecties van menselijke resten die verbonden zijn aan het koloniale verleden werden in 1964 samen met de aanwinstendossiers van het KMMA naar het KBIN overgeheveld.

Multidisciplinaire evaluatie
Verschillende onderzoeksgroepen vanuit de instellingen en universiteiten leggen zich toe op het opstellen van een zo volledig mogelijke inventaris van alle niet-Belgische menselijke resten. Het AfricaMuseum draagt bij aan de inventarisatie van de niet-Belgische menselijke resten afkomstig uit Centraal-Afrika en het vooronderzoek naar de herkomst van deze menselijke resten. We beogen het identificeren van betrokkenen en maatschappelijke spelers in de herkomstlanden. Het zwaartepunt ligt in de Democratische Republiek Congo, omdat het grootste deel van de collecties van daar afkomstig zijn. We gaan diverse scenario’s voor de toekomstige bestemming van menselijke resten na.

Herkomstonderzoek: vanwaar komen de menselijke resten?
De collecties van menselijke resten kwamen op zeer uiteenlopende wijze tot stand. Sommige menselijke resten werden tijdens de kolonisatie toegeëigend door Belgische officieren na strafexpedities. Andere werden door dokters, verplegers en leden van wetenschappelijke verenigingen en musea verzameld om osteologische collecties in het kader van de fysieke antropologie aan te leggen. Sommige menselijke resten maken ook deel uit van archeologische opgravingen. Een laatste bron zijn schenkingen door privéverzamelaars in de 19de en 20ste eeuw.

Multivocale aanpak
Op basis van casestudies en in gesprek met stakeholders uit de herkomstlanden wil het KMMA de toekomstperspectieven van verscheidene restitutiescenario’s nagaan. Het AfricaMuseum vertrekt vanuit diverse standpunten. Deze multivocale aanpak bouwt immers verder op de ervaringen van voorgaande projecten met het opzetten van een netwerk in de DRC samen met lokale partners in Lubumbashi en Kinshasa.

Zie ook http://collections.naturalsciences.be/ssh-anthropology/home/project/executive-summary-nl

Bezoek van het cultureel centrum Waza en het Collectif Faire-Part in het kader van het HOME-project 16/10-12/11/2022