Black Lives Matter

Het AfricaMuseum heeft op 3 juni zijn steun aan de #BlackLivesMatter-beweging aangekondigd bij de museumingang en op social media. Het museum is in 1898 opgericht als wetenschappelijke  instelling voor de verspreiding van koloniale propaganda en ondersteuning van koloniale activiteiten van  België. Het museum heeft lang een boodschap van westerse suprematie uitgedragen die diep geworteld was in racisme. We erkennen dit en we zien de strijd tegen racisme als een onderdeel van ons dekolonisatieproces. We beschouwen kolonialisme als een immorele bestuursvorm die gebaseerd is op militaire bezetting van een land, autoritair en racistisch bestuur, en exploitatie van de rijkdommen van een land ten bate van de kolonisator.

Meteen na onze post hebben enkele activisten ons bericht tot steun aan de #BlackLivesMatter-beweging veroordeeld, omdat ze het hypocriet vonden. Sommigen vonden zelfs dat we ons een strijd toe-eigenden die niet de onze was. Dat was uiteraard niet onze bedoeling. We betreuren dat deze actie sommige mensen heeft beledigd.

We zijn ons er terdege van bewust dat het museum, door zijn geschiedenis, in België en Europa een belangrijke rol heeft gespeeld in het creëren van vooroordelen over Afrikanen. We zijn ervan overtuigd dat het museum vandaag  een immens potentieel heeft als bewustmakingsinstrument en als forum voor het debat over fundamentele thema's in onze samenleving, zoals de koloniale geschiedenis of racisme en zijn wortels in de koloniale propaganda. Deze onderwerpen zijn belangrijke thema's in onze permanente tentoonstelling, en komen regelmatig aan bod in evenementen die het museum organiseert.

We zijn ons er ook van bewust dat het museum objecten in zijn collecties bewaart waarvan het niet de morele eigenaar is. Een deel van de collecties van het museum is verworven in een context van geweld, onrecht en ongelijke verhoudingen, vooral tijdens de periode van de Onafhankelijke Congostaat. Dit verhaal wordt ook verteld in onze permanente tentoonstelling en we nemen actief deel aan de lopende debatten over de teruggave van Afrikaans cultureel erfgoed en aan een dialoog met betrokken Afrikaanse actoren. We gaan een open en constructieve dialoog aan met vertegenwoordigers uit het museumveld en met Belgische en Afrikaanse autoriteiten, alsook met Belgen van Afrikaanse origine. Ons restitutiebeleid is transparant en wordt toegelicht op onze website. In dit kader hebben we ook een residentieprogramma opgezet voor onafhankelijke Afrikaanse wetenschappers om onderzoek te doen naar de omstandigheden waarin deze collecties zijn verworven. Het KMMA heeft ook een strikte ethische code voor het organiseren van evenementen.

We willen er verder ook op wijzen dat de beeldengroep met het borstbeeld van Leopold II in het park bij het museum niet onder onze bevoegdheid valt, maar onder het parkbeheer. Het museum is niettemin al sinds het begin van de 21^ste eeuw bezig met een dekoloniseringsproces. Voor de standbeelden van omstreden figuren uit de koloniale periode, waaronder die van Leopold II, lijkt het ons van essentieel belang om ze te contextualiseren. In die context moedigen we lokale besturen aan in dialoog te gaan met de mensen voor wie deze standbeelden een sterk, pijnlijk symbool van het koloniale tijdperk zijn. Het museum neemt daarom ook het initiatief om samen met de betrokken instanties de toekomst van de beeldengroep in het park en van andere koloniale representaties in de gemeente Tervuren te bespreken.

We hopen dat deze boodschap onze steun aan de antiracismebeweging duidelijk maakt en we betreuren dat we mensen hebben gekwetst met sommige van onze berichten.