125/5 jaar

 

Welke rol speelt het museum?

In 2023 bestaat het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (AfricaMuseum) 125 jaar. Ook heropende het museum 5 jaar geleden de deuren na een renovatie. Daarom organiseert de instelling dit jaar een reeks activiteiten met aandacht voor de rol van het museum in het verleden, het heden en de toekomst. 
 

Het verhaal van het AfricaMuseum begint bij de Wereldtentoonstelling van 1897 in Brussel. De toenmalige koning Leopold II had Congo nog in privébezit. Hij nam het initiatief om het koloniale luik van de Wereldtentoonstelling onder te brengen in Tervuren. Meer dan 200 Congolezen werden tentoongesteld in nagemaakte dorpen en zeven onder hen stierven. 

In 1898 evolueerde de koloniale tentoonstelling tot een permanent museum over Congo. Vanaf het begin was de instelling zowel een museum als een wetenschappelijk instituut

Na een renovatie van vijf jaar heropende het museum zijn deuren in december 2018. Sindsdien kwam het debat over de Belgische kolonisatie in Centraal-Afrika (Congo, Rwanda en Burundi) en de omgang met dat verleden in een stroomversnelling. Het volstaat te verwijzen naar de Vlaamse tv-reeksen ‘Kinderen van de kolonisatie’ en ‘Metissen van België’, naar de spijtbetuigingen van Koning Filip en naar de werkzaamheden van de bijzondere parlementaire commissie over het koloniaal verleden.

Sinds enkele jaren is de maatschappelijke context ook sterk gewijzigd. Denk aan de Black Lives Matter-protesten, aan de ceremonie voor Patrice Lumumba en aan de stemming van de Belgische wet als gevolg van het Europees debat rond de teruggave van cultureel erfgoed uit Afrika. 

Precies 125 jaar na het ontstaan van het museum en vijf jaar na de heropening start het project ‘125/5 jaar’. Met dit project wil het AfricaMuseum op een kritische manier naar de koloniale geschiedenis kijken en het debat voeren over de evolutie van de instelling: welke rol heeft het museum gespeeld in het verleden, wat doet het museum vandaag en wat kan de rol van het museum zijn in de toekomst? 

Vanaf mei tot en met december 2023 vinden diverse activiteiten plaats in het AfricaMuseum en op andere locaties in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Dit gebeurt in samenwerking met partners, onder meer organisaties uit de Afrikaanse diaspora.