De Maan: tussen droom en realiteit

Tijdelijke expo: Wetenschap en cultuur op het Koninklijk Paleis

Zoals ieder jaar opent het Koninklijk Paleis zijn deuren voor het publiek op 23 juli 2019, onder het thema Wetenschap en cultuur op het Paleis.

In samenwerking met de kanselarij van de Eerste Minister, de tien Federale Wetenschappelijke Instellingen, het Nationaal Geografisch Instituut en het Belgisch Stripcentrum biedt het Federaal Wetenschapsbeleid (BELSPO) het Belgisch en internationaal publiek een originele visie op kunst en wetenschap aan door een ontdekking van kunstwerken of onderzoeksobjecten uit het federale culturele en wetenschappelijke erfgoed.

De tentoonstelling van dit jaar heeft als titel De maan: tussen droom en realiteit als titel.

Het KMMA is met twee stukken aanwezig.

Spleettrommel van een waarzegger

Yaka - DR Congo - hout en staal - MO.0.0.3410

De Yaka-bevolkingsgroepen zien de maan als een heilzaam hemellichaam zelfs al wordt de donkere periode (de nieuwe maan) eerder op gemengde gevoelens onthaald. De kleine cilindrische en antropomorfe trommels, doorgaans n'koku ngoombu genamd, worden gebruikt in het kader van de rituele waarzeggerij. Tijdens dit gebeuren klopt de nganga (de traditionele genezer) met de hulp van een eenvoudig stokje uit harthout korte en repetitieve formules op het instrument als melodisch-ritmische begeleiding voor zijn liederen, die duidelijk verwijzen naar de ster van de nacht. Deze instrumenten zijn uit één stuk hout vervaardigd en bestaan uit twee verschillende gedeelten: een klankkast, het muzikale lichaam van het instrument, en een cefalomorf uitgesneden verlengstuk, dat de trekken heeft van bepaalde maskers die worden gebruikt tijdens rituele dansen of praktijken. Elke uitvoering van het instrument heeft een eigen karakter en vorm, die de waarzegger vastlegt door een link te maken met een bepaald gedrag of ritueel wezen.
Make-up doos

Kuba - DR Congo - hout en plantaardige vezels - EO.1956.26.12

Volgens de Kuba wekt de maan de vruchtbaarheid op, een kracht die in zekere zin ook verstrekt wordt door de nyim (koning). Tussen de Kuba-koning en de nachtelijke ster bestond er een nauwe band, die zich uitte door rituelen en taboes; Zo moest de nyim zich bij nieuwe maan ook ‘onzichtbaar’ maken en kon hij zijn woning niet uit. Daarnaast werd de begraafplaats waar de vermoedelijke opvolgers van de koning lagen poëtisch ‘de rust van de maan’ genoemd. Het hemellichaam kreeg op artistiek en iconografisch vlak een plaats bij de Kuba. Dit wordt geïllustreerd door de cosmetische pigmentendoos, die de vorm aanneemt van de halvemaan. Deze dozen zijn uit hout gesneden en vaak versierd met plantenvezels.