Tropisch hout op onze barbecue?

De dienst Houtbiologie van het KMMA analyseerde barbecue-houtskool uit Belgische winkels op vraag van milieuorganisatie WWF-België. Daaruit blijkt dat de helft van de onderzochte zakken tropisch hout bevat. Herkomstvermelding of garanties dat het houtskool uit legaal gekapte en duurzaam beheerde bossen komt, ontbreken veelal.

Tropisch hout op onze barbecue?

Wereldwijd referentiecentrum

Met 80.000 specimens is de collectie houtstalen (xylarium) van het KMMA de op twee na grootste ter wereld. Op basis van deze referentiecollectie en veldwerk voeren de wetenschappers van het museum talrijke onderzoeken op vlak van bosecologie.

Naast onderzoek behoort ook dienstverlening tot de activiteiten van de dienst houtbiologie. Het gaat bijvoorbeeld om het identificeren van houtsoorten. ‘De analyses die we nu voor WWF uitvoerden, typeren een belangrijk deel van de werking van onze dienst’, zegt diensthoofd Hans Beeckman.

Houtskool onder de microscoop

Uit 18 verschillende zakken die verkocht worden in Belgische supermarkten en doe-het-zelfzaken, namen de houtbiologen van het KMMA kleine stukjes houtskool onder de loep met een microscoop. ‘Op die manier bestuderen we de anatomie van het houtskool’ zegt Kévin Liévens, die de analyses uitvoerde. De celstructuur blijft namelijk intact zelfs nadat hout is verkoold. Door de anatomische kenmerken te vergelijken met de referentiecollectie, kunnen de onderzoekers de houtsoort identificeren. 

Voor de helft van tropische afkomst

De wetenschappers van het KMMA gingen na of de houtskoolzakken tropische soorten en/of hout uit niet-tropische gematigde streken bevatten. Bij helft van de 18 geanalyseerde stalen ging het uitsluitend of gedeeltelijk om tropische houtsoorten. En dat zonder vermelding van herkomst en zonder certificaat van wettelijk en duurzaam bosbeheer

Houtskoolproductie en ontbossing

Volgens de gegevens van WWF blijkt verder dat het in België ingevoerde houtskool veelal uit landen komt waar tropische bossen aan grote snelheid verdwijnen, zoals Nigeria. Dat heeft het hoogste jaarlijkse ontbossingscijfer ter wereld.

Ook heel wat houtskool in België is afkomstig uit Europese gematigde bossen, zoals uit Oekraïne, weet WWF. En ook dat is niet altijd probleemloos. Hoewel de Oekraïense wouden door illegale houtkap zijn bedreigd, ontbreekt de controle van de herkomst of productiewijze van het houtskool.

Verantwoord barbecueën?

De Europese wetgeving die illegaal hout op de Europese markt verbiedt (EU Timber Regulation), geldt momenteel niet voor een afgeleid product als houtskool. ‘Houtskoolwinning is nochtans een veel belangrijkere oorzaak van bosdegradatie of ontbossing in de tropen dan houtkap voor zaaghout’, zegt Hans Beeckman.

Het WWF adviseert consumenten en bedrijven om de voorkeur te geven aan FSC-gecertificeerd barbecuehoutskool. Dat label garandeert dat het product uit verantwoord beheerde bossen komt.