Huidige klimaatmodellen capteren koolstofdynamiek in tropische wouden niet goed

Een bosreus in het Luki Man-and-the-Biosphere Reservaat. Deze boom bevat tonnen koolstof en absorbeert jaarlijks aanzienlijke hoeveelheden CO₂ uit de atmosfeer.
© Wannes Hubau

Van koolstofspons naar koolstofbron

Tropische bossen spelen een cruciale rol bij het verwijderen van koolstofdioxide (CO₂) uit de atmosfeer. Recente analyses tonen aan dat intacte tropische wouden in Centraal-Afrika en de Amazone niet alleen een enorm koolstofreservoir herbergen, maar daarenboven ook een grote ‘koolstofspons’ zijn. Deze bevindingen zijn gebaseerd op directe metingen in een uitgebreid netwerk van onderzoeksplots. Na decennia van nauwgezette monitoring (1985-2014), kwamen wetenschappers echter tot de alarmerende conclusie dat de capaciteit van tropische bossen om koolstof op te nemen sinds de jaren negentig aan het dalen is.

Dit onderzoek, vorig jaar gepubliceerd in Nature onder leiding van de universiteit van Leeds en het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, suggereert dat de gevreesde omschakeling van tropische bossen van koolstofspons naar koolstofbron, reeds begonnen is.

Dalende koolstofdynamieken niet gecapteerd in klimaatmodellen

Onderzoekers vergeleken deze terreinresultaten nu met de schattingen van de twee recentste generaties Globale klimaatmodellen (Earth System Models). Uit de vergelijking blijkt dat de modelresultaten niet overeenkomen met de waargenomen koolstofdynamiek van 1985-2014.

“De afnemende capaciteit van de tropische koolstofspons die we waarnemen sinds de jaren negentig wordt niet gecapteerd in de modellen. Voor de toekomst voorspellen ze zelfs een lichte toename van de koolstofspons, in de plaats van een verdere afname”, aldus bosecoloog Wannes Hubau (KMMA/UGent). De reden voor dit verschil is voornamelijk te wijten aan de vertekende manier waarop de modellen boomsterfte in rekening brengen.

Cruciaal voor toekomstig klimaatbeleid

Earth System Models zijn een belangrijk instrument om de evolutie van de globale koolstofbalans en het klimaat te voorspellen op basis van verschillende toekomstige CO₂-emissiescenario's. “De klimaatmodellen liggen rechtstreeks aan de basis van beleidsbeslissingen met een wereldwijde impact”, verduidelijkt Hubau. Het recentste model (Climate Modelling Intercomparison Project, CMIP6), en zijn voorganger (CMIP5), die in de studie werden onderzocht, beïnvloeden rechtstreeks de rapportering van het gezaghebbende Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties.

“Het is daarom van cruciaal belang de nauwkeurigheid van de modellen te evalueren. Er is dringend werk aan de winkel om de modellen bij te stellen aan de realiteit, om het toekomstige klimaatbeleid beter te kunnen onderbouwen”, concludeert Wannes Hubau.