Literatuur

Familiegeschiedenis en grote geschiedenis die naadloos in elkaar overgaan.

Het begint allemaal met een huwelijksfoto. Etterbeek, 1942.
Wie was François Kamanda en waarom kwam hij naar België?
Welke rol speelde hij op de twee Wereldtentoonstellingen in Brussel?
En tijdens het verzet tegen de Duitse bezetter?
Hoe kwam zijn portret in het AfricaMuseum in Tervuren terecht?
En waarom kent niemand in zijn eigen familie zijn verhaal? 

Als een puzzel zijn Eva Kamanda en Kristof Bohez erin geslaagd om het leven van Eva's overgrootvader, die tijdens de koloniale tijd ver van zijn ouders en familie leefde, terug samen te stellen. Hun onderzoek legt een stuk ongekende Belgische geschiedenis bloot.

Dit boek heeft de waarde van een sociologisch handboek. Het is ook een les in "Samen Leven".
Pierre Kompany, Erevoorzitter van l'Union Royale des Congolais de Belgique

De auteurs

Eva Kamanda (1991) is actrice en presentatrice. Ze werd geboren in Brussel, de stad waar haar Congolese overgrootvader zijn lange leven doorbracht.

Kristof Bohez (1983) is sinds 2005 journalist, voornamelijk voor Het Nieuwsblad. Terwijl hij met Eva de stad doorkruiste, ontdekte hij dat de gevels er nationale en koloniale geschiedenis zweten.
 

Dit rijk geïllustreerde boek bundelt teksten van gerenommeerde deskundigen en behandelt zowel de geschiedenis van de rotonde en haar beelden als de semantische en plastische analyse van het RE/STORE-project, onder leiding van het Belgisch-Congolese kunstenaarsduo Aimé Mpane en Jean Pierre Müller. Het bevat een uitgebreide catalogus van de installaties, sculpturen en gazen.

De voorstelling vindt plaats in de grote rotonde, waar u de catalogus zult kunnen kopen en laten signeren door de kunstenaars.

Programma

• 13.00 u: Onthaal in de grote rotonde
• 13.30 u: Verwelkoming door Katia Dewulf (verantwoordelijke publieksgerichte diensten) en toespraken door Bruno Verbergt (voormalig operationeel directeur van het AfricaMuseum en nu aan het hoofd van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis), Jean Pierre Müller (kunstenaar), Aimé Mpane (kunstenaar) en Christine Bluard (museologe in het AfricaMuseum).
  Vraag-antwoord-sessie.
• 14.00 u: Verkoop en signeersessie
• 14.30 u: Einde

Geschiedenis van de rotonde

Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika werd opgericht in 1898, maar de officiële opening van het gebouw vond pas in 1910 plaats en werd gekenmerkt door vele symbolen die de koloniale propaganda van die tijd weerspiegelen. De grote rotonde, ontworpen als ingang van het museum, herbergt een reeks standbeelden die sprekende voorbeelden zijn van de tijdsgeest en de stereotypen met fundamenteel racistische inslag.

Tussen 2013 en 2018 onderging het KMMA een uitgebreide renovatie waarbij de permanente tentoonstelling grondig werd heringericht. Aangezien de oorspronkelijke beelden niet mochten worden verwijderd, was het museum gedwongen hiermee op een originele manier om te gaan. Het stelde met name voor aan hedendaagse Afrikaanse kunstenaars om installaties te creëren die een dialoog, een contrast en een discussie aangaan met de koloniale symbolen.

De Congolese kunstenaar Aimé Mpane werd geselecteerd om een dergelijk werk te realiseren in de rotonde. Hij creëerde Nieuwe Adem of Ontluikend Congo, maar het AfricaMuseum begreep al snel dat het, om tegemoet te komen aan zijn publiek, een stap verder moest zetten.

Samen met de Belgische kunstenaar Jean Pierre Müller, stelde Aimé Mpane vervolgens, naast de creatie van een tweede sculptuur, het project RE/STORE voor: de permanente installatie van transparante gazen, gespannen voor elke nis van de rotonde, elk met een hedendaagse boodschap. De sterke en expliciete thema's maken indruk op de bezoekers van het museum.

De sociologe en politica Justine M’Poyo Kasa-Vubu zal haar nieuwe boek voorstellen en erover van gedachten wisselen met ere-ambassadeur Johan Swinnen en historicus Mathieu Zana Etambala. 
Wie was Joseph Kasa-Vubu? Waar staat hij in de geschiedenis en de onafhankelijkheid van Congo ? Welke erfenis laat hij na aan de huidige generaties?

 Bekijk onze virtuele tentoonstelling Indépendance (2010)

Waarover gaat dit boek? 
In Over het kolonialisme (Discours sur le colonialisme) legt Aimé Césaire de tegenstellingen bloot in het westerse gedachtengoed over vooruitgang en beschaving en bepleit de Afrikaanse waarden, identiteit en cultuur in een vurig betoog, dat inmiddels een klassieker is geworden. Het boek is een fundamentele tekst over de brute impact van het kolonialisme op zowel de gekoloniseerde als de kolonisator zelf.

Wie is de auteur? 

Aimé Césaire (1913-2008) was een schrijver, dichter en politicus uit Martinique. Hij liep school in Frankrijk en richtte samen met Léon Damas en Léopold Sendar Senghor de Négritude-beweging op. Césaire is een belangrijke figuur in de dekoloniale strijd. 

Wie is de vertaler?

Grâce Ndjako studeerde Filosofie en Politicologie in Amsterdam en Parijs. Tijdens haar studie heeft zij zich vooral bezig gehouden met postkoloniale kwesties. Ze werkt momenteel aan haar PhD aan de Universiteit van Amsterdam en werkt er ook als onderwijsassistent niet-Westerse filosofie. Ze schrijft onder andere voor Dipsaus Exclusives, de Nederlandse Boekengids en Hard//hoofd. In 2020 verscheen haar bijdrage in AfroLit: Moderne literatuur uit de Afrikaanse Diaspora samengesteld door Dalilla Hermans & Ebissé Rouw, een publicatie van Dipsaus Podcast en Uitgeverij Pluim.