Debat

Hour info
14:30 - 17:30 u.
Taal
Frans
Available
On
Summary

De vzw aFreeKam organiseert samen met het AfricaMuseum een herdenking van koning Yakaumbu Kamanda Lumpungu, een koninklijke en emblematische figuur van het Songye-volk. Op 1 september 2024, precies 88 jaar na zijn tragische executie door het Belgische koloniale bestuur, nodigen wij u uit om zijn geschiedenis en nalatenschap te herontdekken. Dit bijzondere evenement vindt plaats in het kader van de tijdelijke tentoonstelling ReThinking Collections. In de tentoonstelling kan je de halsketting van de koning zien. 

Op het programma: kasàlà (Afrikaans poëtisch eerbetoon), rondetafel bezoek aan de tentoonstelling en cocktail. 

""

Wie was Yakaumbu Kamanda Lumpungu? 

Ytal Yambo Bena Lumpungu: "Yakaumbu Kamanda Lumpungu was een visionair leider, niet uit zijn lood te slaan; hij drukte zijn stempel op zijn volk met zijn verlicht socio-economisch bestuur, bedachtzame politieke strategie en een niet te stoppen inzet voor de bescherming en de belangen van zijn gemeenschappen. Zijn verhouding tot het koloniaal bestuur was moeilijk; hij liep niet binnen de lijntjes en eiste onafhankelijkheid. Het leverde hem de angst en haat van de onderdrukkers op. De vendetta die volgde kreeg een triest hoogtepunt in een publieke ophanging, bedoeld om terreur te zaaien en hem weg te halen uit het collectief geheugen. Door deze wandaad kreeg hij echter net de status van martelaar en werd hij het symbool van de weerstand tegen de koloniale onderdrukking."

Waarom deelnemen?

•    om een van de koninklijke sleutelfiguren uit de Congolese geschiedenis te (her)ontdekken
•    om deel te nemen aan boeiende discussies over de nalatenschap en impact van koning Yakaumbu Kamanda Lumpungu.
•    om experts en nakomelingen van de koning te ontmoeten
•    om te genieten van een gezellige en culturele uitwisseling.

Place

Het evenement is een initiatief van prinses Ytal Yambo Bena Lumpungu, een afstammeling van de koning en coördinator van aFreeKam. 

Plaats

AfricaMuseum (Leuvensesteenweg 13, 3080 Tervuren)

Contact
afreekam1@gmail.com 
0465614193

Prijs

Gratis

Hour info
12.00 tot en met 23.00u
Available
On
Summary

Op zaterdag 25 mei organiseert de vzw Nana Benz een Africa Day in De Roma (Antwerpen). Op het programma staan boeiende gesprekken, boeksessies, storytelling voor kinderen, een markt, lekker eten en muziek. Het event wordt gesteund door het AfricaMuseum.

""

Jaarlijks wordt de oprichting van de Afrikaanse Unie op 25 mei 1963 herdacht. Het evenement Africa Day is een dag om de Afrikaanse diversiteit en successen te vieren, het culturele en economische potentieel op het Afrikaanse continent te benadrukken en het bewustzijn rond de pan-Afrikaanse idealen te vergroten. De dag wil eveneens Afrikanen en de Afrikaanse diaspora inspireren om mee te denken over de toekomst van het continent.

Africa Day heeft dit jaar Ghana als gastland. Dit is een eerbetoon aan het werk van de eerste president van een onafhankelijk Ghana, en grote pan-Afrikaan Kwame Nkrumah. Met zijn onafhankelijkheidsstrijd in Ghana heeft hij andere landen op het continent geïnspireerd om te streven naar hun eigen onafhankelijkheid.

De dag wordt afgesloten met live performances en een afterparty.

Nana Benz is een vzw uit Antwerpen opgericht door Tetty Kayembe, Audrey Ikirezi en Eyram Amavi met als missie de beleving van Afrikaanse culturen te promoten bij de diaspora in België. Om deze missie te verwezenlijken, organiseert de vereniging culturele en educatieve evenementen.

Place

Locatie

De Roma

Turnhoutsebaan 286,

2140 Borgerhout

Contact

Stuur een mail naar nanabenz.antwerp@gmail.com

Hour info
15:00 - 17:00
Taal
Frans
Available
On
Summary

MuseumTalks

Aimé Ntakiyica, Sammy Baloji & Aimé Mpane

Moderator : Ayoko Mensah

Ter gelegenheid van de opening van de nieuwe tentoonstelling Europa, Oxalá wordt het publiek uitgenodigd in het AfricaMuseum voor een gesprek met kunstenaars. De bijeenkomst wordt gemodereerd door Ayoko Mensah, journalist. Zij zal in gesprek gaan met kunstenaars Aimé NtakiyicaSammy Baloji en Aimé Mpane.

""

Na het MUCEM in Marseille en het Gulbenkian in Lissabon is de reizende tentoonstelling Europa, Oxalá in het AfricaMuseum te zien vanaf 7 oktober. De tentoonstelling presenteert het werk van 21 Europese kunstenaars. Hun families zijn afkomstig uit de voormalige kolonies. Deze kunstenaars, die geboren en getogen zijn in een postkoloniale context, stellen een reflectie voor over hun erfgoed, herinnering en identiteit. 

Zij hebben niet alleen de stemmen, geluiden en gebaren geërfd, maar ook de beelden en herinneringen van hun oorspronkelijke culturen, het uitgangspunt voor uitgebreid onderzoek in historische archieven. Als een gevolg daarvan leiden hun artistieke producties tot een originele reflectie over racisme, de dekolonisatie van de kunsten en de deconstructie van het koloniale denken. Zij werpen nieuwe vragen op vanuit nieuwe gebieden en dit vormt een essentiële bijdrage aan het hedendaagse Europa.

De curatoren van de tentoonstelling zijn Antonió Pinto Ribeiro (Universiteit van Coimbra, Portugal), Katia Kameli (kunstenaar) en Aimé Mpane (kunstenaar).


MuseumTalks

Elke maand afspraak met experten, onderzoekers en kunstenaars voor lezingen of boeiende debatten.

> Tous les MuseumTalks

Place

AfricaMuseum
Leuvensesteenweg 13
3080 Tervuren

Duur
2 u
Prijs

4 € (met bezoek aan de permanente en aan de tijdelijke expo)

Hour info
15:00 - 17:00
Taal
French
Available
On
Summary

MuseumTalks

Enkel beschikbaar in het Frans.

""
Alternative date info
MuseumTalks
Place

AfricaMuseum
Leuvensesteenweg 13 - 3080 Tervuren

Duur
2h
Hour info
14:00 > 17:00
Taal
Nederlands met simultaanvertaling naar het Frans
Available
On
Summary

Wat was de plaats van metissen in de koloniale samenleving? 
Is België op weg naar herstelmaatregelen? 
Welke mentale zorg is nodig voor kinderwelzijn? 

""

Op zaterdag 19 november 2022 organiseert het AfricaMuseum naar aanleiding van de Internationale dag van het Kind en in samenwerking met het productiehuis De Chinezen het evenement ‘Metissen van België’. Met deze namiddag wil het museum ruimte creëren voor ontmoeting en uitwisseling tussen metissen en hun naasten uit Franstalig en Nederlandstalig België en het bredere publiek informeren over het thema. 

Sinds enkele jaren voert België een kritischer debat over zijn koloniale geschiedenis en de omgang met de gevolgen van dat verleden. Een onderwerp dat meer aandacht krijgt is het lot van metissen. Dit zijn kinderen van Afrikaanse moeders en Europese vaders die geboren werden tijdens de Belgische kolonisatie van Congo, Rwanda en Burundi. Deze kinderen werden vaak weggehaald bij hun moeders en ondergebracht in internaten. Bij de onafhankelijkheid werden ongeveer 300 kinderen uit het internaat Save (Rwanda) naar België gestuurd. Ze kwamen terecht in weeshuizen en bij pleeg- en adoptiegezinnen. 

Programma

Moderator: Heleen Debeuckelaere, historica en journaliste bij De Standaard

  • 11u00 – 12u00     Bezoek aan de zaal Afropea. Deze museumzaal over de Afrikaanse diaspora in België stelt ook verhalen van metissen voor. 
     
  • 13u30 - 14u00     Onthaal in het auditorium 
     
  • 14u00 – 15u00     
    • Verwelkoming door Karel Velle (directeur a.i. AfricaMuseum)
    • Inleiding door Harald Hauben (CEO De Chinezen) en Ken Kamanayo (documentairemaker)
    • Vertoning van een aflevering van de documentaire ‘Metissen van België’. Voor dit evenement voorzag het museum de aflevering van Franse ondertitels. 
       
  • 15u00  – 16u00     
    • Metissen: plaats in de koloniale samenleving
      Inleiding door historica Sarah Heynssens (onderzoekster Universiteit Gent en auteur van De kinderen van Save)
       
    • Herstel: excuses, onderzoek en justitie 
      Gesprek met Kamerlid Wouter De Vriendt (voorzitter parlementaire commissie ‘Koloniaal verleden’), historica Chiara Candaele (wetenschappelijk medewerkster onderzoeksproject ‘Resolutie-Metissen’ bij Algemeen Rijksarchief) en jurist Maxim Smets (doctoraatsonderzoeker Katholieke Universiteit Leuven) 
       
    • Kinderwelzijn: belang van mentale zorg
      Gesprek met Anne Petros (getuige in de documentaire) en psychologe Leslie Hodge (praktijk Strong Mind, auteur van Eenzaam tussen mensen en VRT-journaliste) 
       
  • 16u00 – 17u00     Vragen van / uitwisseling met publiek 

 

 

 

 

Place

AfricaMuseum
Auditorium
Leuvensesteenweg 13, 3080 Tervuren

Prijs

Gratis inkom maar inschrijven is verplicht.


de chinezen
 

Hour info
19.30u
Taal
In het Frans
Available
On
Summary

MuseumTalks

Suzanne Monkasa, Paul Shemisi, Stéphane Kabila & Lies Busselen

Moderator: Marie-Reine Iyumva

Een aantal Belgische instellingen bewaren menselijke resten van niet-Belgische origine in hun collecties. Sinds 2019 werkt het AfricaMuseum samen met zes musea en universiteiten in het kader van het project HOME (Human Remains Origin(s) Multidisciplinary Evaluation). De onderzoekers van het HOME-project stelden een inventaris van alle niet-Belgische menselijke resten in federale collecties op. Ze probeerden beter te begrijpen op welke manier en waarom deze menselijke resten in museumcollecties werden ondergebracht. 

 

""

De kunstwerken van Aimé Mpane, waaronder het beeld van de schedel van Chef Iwa Ng’ombe Lusinga in de grote rotonde in het AfricaMuseum. De schedel maakt deel uit van de inventaris van menselijke resten. De inscriptie van een registernummer op de originele schedel werd door Aimé Mpane overgenomen op dit beeldwerk.

 

Het AfricaMuseum legde zich toe op de menselijke resten die in de koloniale context werden verzameld. Dit gebeurde door herkomstonderzoek in de koloniale archieven en veldwerkonderzoek in Congo. Samen met Congolese partners trachtte het AfricaMuseum in Congo in beeld te brengen hoe men vandaag over deze problematische en pijnlijke ‘collecties’ denkt. De Congolese partners, het filmcollectief Faire-Part in Kinshasa, het cultureel centrum WAZA in Lubumbashi en het Instituut voor Nationale Musea van Congo (IMNC) gingen hiervoor in gesprek met Congolese museum experts, academici, politici en nabestaanden.

Welke informatie heeft dit onderzoek voortgebracht? Hoe werden verschillende gesprekspartners in Congo en België betrokken? Wat zijn mogelijke pistes voor de repatriëring van menselijke resten? 

In deze MuseumTalk modereert publieksmedewerker Marie-Reine Iyumva (AfricaMuseum) een gesprek met onderzoeker Lies Busselen (AfricaMuseum), mensenrechtenverdediger Suzanne Monkasa (Platform van de Vrouwen van de Congolese Diaspora in België), filmmaker Paul Shemisi (Faire-Part) en kunstenaar Stéphane Kabila (Waza).

 

Over de sprekers

Suzanne Monkasa van het Platform van de Vrouwen van de Congolese Diaspora in België strijdt voor vrouwenrechten in België en Congo. Ze brengt de vrouwen uit de Congolese diaspora in contact met de Belgische vrouwenverenigingen. Ze heeft binnen de vroegere Commissie Vrouwen en Ontwikkeling bijgedragen tot de uitvoering van VN-Resolutie 1325 en schreef een eerste aanzet tot aanbevelingen voor mogelijke repatriëringprocessen in het kader van het HOME-project.

Paul Shemisi begon met werken als camera-assistent voor buitenlandse filmploegen. Na ervaring te hebben opgedaan studeerde hij film aan Les Ateliers Action, een filmprogramma georganiseerd door Institut Supérieur des Arts in Brussel. Hij werkte mee aan verschillende films als co-regisseur, scenarist, producent en cameraman, waaronder Système K van Renaud Barret. Hij werkte tevens mee aan de gesprekken met Congolese gesprekspartners over de collecties van menselijke resten en de toekomstige mogelijkheden van repatriëring in het HOME-project in Kinshasa.

Stéphane Kabila heeft een achtergrond in filosofie en curatoriële praktijken. Sinds 2018 werkt hij aan kritische schrijfprojecten voor het cultureel centrum WAZA in Lubumbashi. Sinds kort is hij artistiek directeur bij Livingstone office for Contemporary Art in Zambia en tevens lid van de werkgroep Lubumbashi van het cluster Another Roadmap of Arts Education Africa. Momeneel leidt hij het artistiek programma van Afreximbank in Lubumbashi. In het kader van het HOME-project ging hij in gesprek met Congolese gesprekspartners over de collecties van menselijke resten in België en toekomstige pistes voor repatriëring in Lubumbashi.

Lies Busselen is historica en antropologe van opleiding. Ze werkte een aantal jaren voor de 11.11.11. en woonde twee jaar in Kinshasa waar ze als vertegenwoordigster van Viva Salud samenwerkte met Congolese bewegingen voor het recht op gezondheid. Nadien verdiepte ze zich in de omgang met het koloniale verleden in Europese wereldmusea. Sinds 2020 werkt ze op de herkomst van collecties van menselijke resten en werkte ze samen met Congolese partners aan een netwerk in Congo in het kader van het HOME-project. 

Marie-Reine Iyumva heeft een achtergrond in journalistiek en werkt bij de publieksgerichte dienst van het AfricaMuseum als lid van het Partnerschappen programma. Haar werk is gericht op toegankelijk maken van de collecties naar het brede publiek. Marie-Reine werkte een paar jaar als journalist voordat ze zich uiteindelijk op de museumwereld richtte.

 


MuseumTalks

Elke maand afspraak met experten, onderzoekers en kunstenaars voor lezingen of boeiende debatten.

> Alle MuseumTalks

 

Place

Online

Duur
Ongeveer 1u30
Prijs

Gratis maar inschrijven is verplicht

Hour info
15 u
Taal
Frans en Engels
Available
On
Summary

MuseumTalks

Márcio Carvalho, Sabrina Belouaar, Roland Gunst & Aimé Mpane

Moderator: Ayoko Mensah

Ter gelegenheid van de opening van de nieuwe tentoonstelling Europa Oxalá wordt het publiek uitgenodigd in het AfricaMuseum voor een gesprek met kunstenaars. De bijeenkomst wordt gemodereerd door Ayoko Mensah, journalist en kunstprogrammeur bij BOZAR. Zij zal in gesprek gaan met Márcio Carvalho, Sabrina BelouaarRoland Gunst en Aimé Mpane.

Van 13.30 tot 14.30 u kan je de tentoonstelling bezoeken in aanwezigheid van enkele kunstenaars.

""

Na het MUCEM in Marseille en het Gulbenkian in Lissabon is de reizende tentoonstelling Europa Oxalá in het AfricaMuseum te zien vanaf 7 oktober. De tentoonstelling presenteert het werk van 21 Europese kunstenaars. Hun families zijn afkomstig uit de voormalige kolonies. Deze kunstenaars, die geboren en getogen zijn in een postkoloniale context, stellen een reflectie voor over hun erfgoed, herinnering en identiteit. 

Zij hebben niet alleen de stemmen, geluiden en gebaren geërfd, maar ook de beelden en herinneringen van hun oorspronkelijke culturen, het uitgangspunt voor uitgebreid onderzoek in historische archieven. Als een gevolg daarvan leiden hun artistieke producties tot een originele reflectie over racisme, de dekolonisatie van de kunsten en de deconstructie van het koloniale denken. Zij werpen nieuwe vragen op vanuit nieuwe gebieden en dit vormt een essentiële bijdrage aan het hedendaagse Europa.

De curatoren van de tentoonstelling zijn Antonió Pinto Ribeiro (Universiteit van Coimbra, Portugal), Katia Kameli (kunstenaar) en Aimé Mpane (kunstenaar).


MuseumTalks

Elke maand afspraak met experten, onderzoekers en kunstenaars voor lezingen of boeiende debatten.

> Alle MuseumTalks

Alternative date info
MuseumTalks
Place

AfricaMuseum

Leuvensesteenweg 13, 3080 Tervuren

Duur
Ongeveer 2 uur
Prijs

Gratis maar inschrijven is verplicht.

Info

Van 13.30 tot 14.30 u kan je de expo bezoeken in aanwezigheid van enkele kunstenaars.