Honderd jaar geleden, in volle koloniale tijd, kwamen voor het eerst Congolese kunst- en gebruiksvoorwerpen in het bezit van de stad Antwerpen. Die voorwerpen maken nu deel uit van de collectie van het MAS | Museum aan de stroom.
Naar aanleiding van dit project geven curator Els De Palmenaer en co-curator Nadia Nsayi een inkijk in de totstandkoming van deze tijdelijke tentoonstelling waarin 100 blikvangers centraal staan. Wat kan de bezoeker verwachten? En hoe werkte het MAS voor dit project samen in België en Congo?
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
Over de sprekers
Els De Palmenaer is conservator van de Afrikaanse collectie in het MAS. Na een specialisatie in de kunstgeschiedenis en oudheidkunde met focus op Afrika was ze in de jaren 1990 als onderzoeker verbonden aan de afdeling ‘etnografie’ van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika Tervuren. In 2000 maakte ze de overstap naar het Etnografisch Museum Antwerpen waar ze werd aangesteld als conservator Afrika. In 2009 werd het voormalige Etnografisch Museum geïntegreerd in het MAS dat in 2011 publiek werd geopend. Ze is curator van de tijdelijke tentoonstelling ‘100xCongo’ en redacteur van de begeleidende catalogus.
Nadia Nsayi is een Belgisch-Congolese politicologe. Ze werkte als beleidsmedewerker Congo bij Broederlijk Delen en Pax Christi. Sinds 2019 is ze curator beeldvorming bij het MAS. In 2020 verscheen haar boek Dochter van de dekolonisatie.
Foto: Dries Luyten
De tentoonstelling 100 x Congo is nog te zien in het MAS in Antwerpen tot 12.09.2021.
Het AfricaMuseum heeft meegewerkt aan deze tijdelijke MAS-tentoonstelling door twee objecten uit zijn permanente opstelling uitzonderlijk in bruikleen te geven van oktober 2020 tot maart 2021, alsook door de medefinanciering van de Franse vertaling van het Nederlandse begeleidende boek.
A history in documents from the Henry Morton Stanley archives
Hour info
12.30 - 13.30 u
Taal
In het Engels
Available
On
Summary
MuseumTalks
Mathilde Leduc-Grimaldi
In deze MuseumTalk zal historica Mathilde Leduc-Grimaldi haar nieuwste boek voorstellen, dat ze samen met James L. Newman publiceerde: Finding Dr. Livingstone. A History in Documents from the Henry Morton Stanley Archives.
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
Dit boek onthult nieuwe details over de Victoriaanse reiziger en zijn Afrikaanse bemanning aan de vooravond van de koloniale ‘scramble for Africa’.
In 1871 reisde de Welshe journalist Henry M. Stanley naar Zanzibar, op zoek naar de ‘vermiste’ Schotse arts en missionaris David Livingstone. Een jaar later kondigde Stanley aan dat hij Livingstone had ‘gevonden’ en ontmoet aan het Tanganyikameer. Zijn vermeende uitspraak daar, ‘Dr. Livingstone, I presume’, werd een van de beroemdste zinnen van de negentiende eeuw, en Stanley's boek How I Found Livingstone een internationale bestseller.
In deze nieuwe publicatie hebben Mathilde Leduc-Grimaldi en James L. Newman al Stanley’s documentatie uit het Stanley-archief getranscribeerd en geannoteerd. Dit archief wordt bewaard in het KMMA voor de Koning Boudewijnstichting. Deze publicatie maakt voor de eerste keer een breder verhaal van Stanley's reis toegankelijk, met inbegrip van onuitgegeven bronnen – zoals arbeidscontracten, vernaculaire plantennamen, kaarten, reflecties over het leven, correspondentie, poëzie, cognossementen – dit alles neergekrabbeld in Stanley’s veldnotitieboekjes.
Finding Dr. Livingstone is een cruciale bron voor diegenen die geïnteresseerd zijn in de exploratie en kolonisatie tijdens het Victoriaanse tijdperk, de wetenschappelijke kennis van die tijd, en de volkeren en omstandigheden in Tanzania voorafgaand aan de kolonisatie door Duitsland.
Over de spreker
Mathilde Leduc-Grimaldi is conservator van de Henry M. Stanley Archieven en Collecties in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika. Samen met James L. Newman, redigeerde ze Adventures of an American Traveller in Turkey, by Henry Morton Stanley. Haar tentoonstellingen in het verleden omvatten Dr Livingstone, I presume? (2013). Ze is verantwoordelijk voor archief- en geschiedenisopleidingsprogramma's voor studenten, archivarissen en bibliothecarissen uit Centraal-Afrika.
MuseumTalks
Maandelijkse afspraak in het museum voor een boeiende lezing over een onderwerp uit de permanente tentoonstelling! Ontdek het museum achter de schermen en leer meer over het werk van de wetenschappers en de samenwerkingen met Afrikaanse kunstenaars.
Film in het Frans met Engelse ondertitels, discussie in het Frans.
Available
On
Summary
MuseumTalks
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
De film Through the Eyes presenteert twee muzikale rituelen: de Elombo-ceremonie in Gabon en het Carnaval de Binche in België.
De film benadert deze twee muzikale praktijken uit orale tradities, die op verschillende continenten worden beoefend, op dezelfde manier. Zo wil de film de problematiek van de representatie van cultuur door middel van muziek aankaarten, door de verschillen en vooral de gelijkenissen tussen deze twee tradities in de verf te zetten.
De vertoning van de film Through the Eyes wordt gevolgd door een discussie in aanwezigheid van de regisseurs en leden van het RIETMA-project, in het kader waarvan de film werd gemaakt.
De film Through the Eyes is het resultaat van het RIETMA-project (Réseau international d’Étude des Traditions musicales africaines). Het bracht Afrikaanse en Europese Afrikanologen en culturele professionals samen om muzikale representaties uit orale tradities te vergelijken. Het doel was een inclusieve representatie van tradities voor te stellen die elke vorm van exotisme of simplificatie in de weergave van de andere uit de weg gaat.
Leden van het project :
Rémy Jadinon - Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, Tervuren (België)
Arnold Aganze, Derek Debru - Nyege Nyege Festival, Jinja (Uganda)
Maandelijkse afspraak in het museum voor een boeiende lezing over een onderwerp uit de permanente tentoonstelling! Ontdek het museum achter de schermen en leer meer over het werk van de wetenschappers en de samenwerkingen met Afrikaanse kunstenaars.
Une diversité menacée par les activités anthropiques
Hour info
12.30 - 13.30 u
Taal
In het Frans
Available
On
Summary
MuseumTalks
Bauchet Katemo Manda
Het Upemba Nationaal Park in het zuiden van DR Congo herbergt een grote diversiteit aan vissen. Er leven naar schatting 235 soorten, waarvan er 33 endemisch zijn. Helaas vormen toenemende menselijke activiteiten, waaronder grootschalige visserij met muggennetten en de bouw van een grote hydro-elektrische dam, een bedreiging voor het voortbestaan van verschillende soorten en voor de duurzaamheid van de visserij. Momenteel heeft het Upemba Nationaal Park een bijgewerkte inventarisatie van vissoorten en zijn de bedreigingen goed gedocumenteerd. Onderzoekers en parkbeheerders werken voor het eerst aan een plan voor de conservatie en het duurzame beheer van deze rijke visfauna.
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
Over de spreker
Dr. Bauchet Katemo Manda is een leraar-onderzoeker aan de Universiteit van Lubumbashi, in het zuidoosten van DR Congo. Hij is ook een medewerker van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in het kader van het MbiSa II project. Zijn onderzoek gaat over de visdiversiteit en -ecologie in het Congobekken.
Maandelijkse afspraak in het museum voor een boeiende lezing over een onderwerp uit de permanente tentoonstelling! Ontdek het museum achter de schermen en leer meer over het werk van de wetenschappers en de samenwerkingen met Afrikaanse kunstenaars.
Mabele eleki lola ! De aarde, stralender dan het paradijs
Hour info
17.00 u
Taal
In het Frans
Available
On
Summary
Freddy Tsimba, In Koli Jean Bofane & Nadia Yala Kisukidi
Moderator : Ayoko Mensah
Dit panel bespreekt het werk van Freddy Tsimba, de dialoog die hij met objecten uit de collecties van het AfricaMuseum aangaat, en de curatoriële vragen die daaruit voortkwamen.
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
Freddy Bienvenu Tsimba (Kinshasa, 1967) is een gekend en gewaardeerd kunstenaar in Kinshasa en op de internationale artistieke scène. Hij bewerkt brons en recuperatiemetalen. De Congolese kunstenaar is onafhankelijk en geëngageerd, fervent aanhanger van de mensenrechten, heel in het bijzonder van de rechten van de meest kwetsbaren, moeders en kinderen. Freddy Tsimba staat bekend voor zijn sculpturen uit hulzen en schietpatronen en voor zijn machete-huizen. De kunstenaar nam deel aan verschillende edities van de Biënnale de Dakar (2002, 2006 en 2008) en aan collectieve tentoonstellingen zoals The Divine Comedy (2014), Kongo am Rhein (Basel, 2017) en Afriques Capitales (Lille, 2017), onder de bescherming van Simon Njami.
In Koli Jean Bofane, schrijver en commissaris van de expo Mabele eleki lola! De aarde, stralender dan het paradijs
In Koli Jean Bofane (Mbandaka, 1954) is schrijver en curator van tentoonstellingen. Zijn werk is bekroond met talrijke prijzen en werd vertaald in verschillende talen. Hij publiceerde Pourquoi le lion n’est plus le roi des animaux, bij Gallimard Jeunesse in 1996; Mathématiques congolaises (2008 ; Congolese wiskunde, uitg. De Geus/Oxfam novib, 2011), Congo Inc. Le Testament de Bismarck (2014) en La Belle de Casa (2018) bij Actes Sud. Hij was commissaris van het festival Kongo am Rhein (Basel, 2017). Zijn werk gaat over de globalisering, sociaal en politiek geweld in de postkoloniale Afrikaanse gemeenschappen - in het bijzonder Centraal-Afrika.
Nadia Yala Kisukidi is docent filosofie aan de Universiteit van Parijs 8 Vincennes-Saint-Denis. Zij was vice-voorzitster van het Collège International de Philosophie (2014-2016) en programmadirectrice bij het CIPh (2013-2019). Als lid van het redactiecomité van het tijdschrift Critical Time (Duke University) en van de Cahiers d'études africaines (CNRS, Ehess) is zij momenteel medecurator van de Yango II-biënnale in Kinshasa, DRC, die van 5 november tot 5 december 2021 zal lopen.
Nadia Yala Kisukidi is gespecialiseerd in de hedendaagse Franse filosofie en Africana-filosofie. Ze heeft verschillende boeken (individueel of collectief) en talrijke artikelen gepubliceerd.
Ayoko Mensah is een cultuurexpert en artistiek programmeur. Sinds 2016 werkt ze voor het Paleis voor Schone Kunsten (BOZAR) in Brussel. Mensah is van Togolese afkomst, geboren in Frankrijk in 1968, en behaalde een diploma in cultuurmanagement, literatuur en journalistiek in Frankrijk. Ze heeft als expert gewerkt voor verschillende internationale organisaties en culturele instellingen (waaronder UNESCO, de Europese Commissie, de Africa Caribbean Pacific Group, het AfricaMuseum in Tervuren). Ze heeft ook meer dan honderd artikelen geschreven en is co-auteur van verschillende boeken.
Identité, langue et culture chez les jeunes de la deuxième génération de migration congolaise en Belgique
Hour info
12.30 - 13.30 u
Taal
In het Frans
Available
On
Summary
MuseumTalks
Priscilla Kasongo Dioso
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
De ervaring met migratie kan leiden tot ontwrichting in identiteit en ontregelingen in taalgebruik. Om daarmee om te gaan, moeten migranten soms strategieën ontwikkelen. Die strategieën stonden centraal in het doctoraatsonderzoek van Priscilla Kasongo, uitgevoerd aan de Université catholique de Louvain tussen 2014 en 2020.
Kasongo analyseerde de taalpraktijken van jongeren van de tweede generatie Congolese migratie (D.R. Congo) in België, om de identiteitsstrategieën te identificeren die zij gebruikten, en om bijhorende identiteitsprofielen op te stellen.
In deze lezing zal Priscilla Kasongo haar onderzoeksresultaten presenteren, in het bijzonder het schema van interculturele identiteitsconstructies dat ze ontwikkelde. In dit schema wordt de Belgisch-Congolese identiteit in verschillende subprofielen opgedeeld (radicaal of multicultureel, convergent of divergent).
Over de spreker
Dr. Priscilla Kasongo Dioso is onlangs afgestudeerd aan de Université catholique de Louvain en is vooral geïnteresseerd in interculturele kwesties met betrekking tot de Congolese diaspora (DR Congo) in de wereld, meer bepaald over aspecten van identiteit, taal en sociolinguïstiek.
Ze publiceerde hierover bij Éditions L'Harmattan en Éditions Universitaires Européennes. Daarnaast onderzoekt haar filmdocumentaire, geproduceerd in samenwerking met de non-profit organisatie Be Pax, het thema van de transnationale activiteiten van de Belgisch-Congolezen:
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
MuseumTalks
Maandelijkse afspraak in het museum voor een boeiende lezing over een onderwerp uit de permanente tentoonstelling! Ontdek het museum achter de schermen en leer meer over het werk van de wetenschappers en de samenwerkingen met Afrikaanse kunstenaars.
Ontmoeting met de kunstenares Hadassa Ngamba, in residentie in het HISK Gent
Hadassa Ngamba is geïnteresseerd in de cartografische indeling van de voormalige Afrikaanse koloniale gebieden, en voornamelijk de DRC, en in de manier waarop deze gebieden zijn ondergedompeld in en opgeslorpt door imperialistische en kapitalistische systemen.
Ngamba valt de maatstaven van het kapitalisme aan en betwist met haar werk de eigenschappen van een systeem dat ze als falend en onevenwichtig beschouwt.
Haar huidige werk analyseert de cartografie van Katanga en Kongo Central.
Hadassa Ngamba voltooide in januari 2020 een residentie in het AfricaMuseum. Ze deed er onderzoek op de afdelingen geologie en geschiedenis.
Tijdens deze MuseumTalk zal ze het hebben over de cartografie van Congo en de toegang tot de archieven.
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
Cerveau3
Over de kunstenares
Hadassa Ngamba is geboren in 1993 in Kizu, in de provincie Kongo Central in de DRC. Ze heeft een Bachelor in Criminologie van de Universiteit van Lubumbashi en woont en werkt in Katanga en Kongo Central. Momenteel volgt ze een postgraduaat aan het Hoger Instituut voor Schone Kunsten (HISK) in Gent, waar ze ook residerend kunstenaar is.
Hadassa Ngamba is een beeldend kunstenares. Ze nam deel aan de 5e en 6e Biënnale van Lubumbashi. In 2019 was ze in residentie bij WIELS. Ze ontving ook de Moonens Foundation prijs, die haar in staat stelde om veldonderzoek te doen in de provincie Kongo Central in 2019.
Haar werk omvat schilderijen, tekeningen, foto's, video's, installaties en performances. Ze is geïnteresseerd in economische indicatoren en de controle over strategische plaatsen in de DRC voor de mijnbouw en de exploitatie van bodemrijkdommen. Haar werk is gebaseerd op cartografie, vandaar haar interesse in het museum en zijn archieven. In haar schilderijen en tekeningen – vaak op groot formaat – creëert ze een mentale cartografie met de nadruk op vervormingen en tekortkomingen. Ze gebruikt vaak minerale materialen als pigmenten, onder andere malachiet uit Katanga.
MuseumTalks
Maandelijkse afspraak in het museum voor een boeiende lezing over een onderwerp uit de permanente tentoonstelling! Ontdek het museum achter de schermen en leer meer over het werk van de wetenschappers en de samenwerkingen met Afrikaanse kunstenaars.
Op 30 juni 1960 verdedigen zowel koning Boudewijn als Patrice Lumumba hun standpunten rond de kolonisatie. De toespraken tonen duidelijk hun diametraal tegengestelde visies en zullen het beeld dat we hebben van de dekolonisatie van Belgisch-Congo blijven bepalen.
Op 30 juni 2020, ter gelegenheid van de 60e verjaardag van de onafhankelijkheid van de Democratische Republiek Congo, organiseert het AfricaMuseum een MuseumTalk met Jean Omasombo Tshonda, auteur van het boek La Décolonisation du Congo belge. La gestion politique des 24 derniers mois avant l’indépendance. Dit boek, dat voor de gelegenheid verschijnt, onderzoekt het politiek beleid van juli 1958 tot juni 1960. De lezing gaat dieper in op de bredere context van de onafhankelijkheid en belicht de rol van Patrice Lumumba.
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
Over de spreker
Jean Omasombo Tshonda is onderzoeker aan de dienst Geschiedenis en Politiek van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (Tervuren) en professor aan de Université de Kinshasa.
Jean Omasombo Tshonda over de toespraak van Patrice Lumumba:
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
De volledige toespraak van Koning Boudewijn:
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
De volledige toespraak van Joseph Kasa-Vubu:
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
De volledige toespraak van Patrice Lumumba:
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
Intacte tropische bossen hebben in het begin van de jaren 2000 15% van onze CO2-uitstoot opgevangen en opgeslagen in hout en andere vormen van biomassa. De capaciteit van de Amazonewouden om koolstof uit de atmosfeer op te vangen neemt echter af. In deze MuseumTalk ontdekken we hoe de 'koolstofput' van de Afrikaanse tropische wouden evolueert en of we 'De Longen van onze Planeet' tot het uiterste hebben gedreven.
Je hebt nog geen toestemming gegeven om de nodige cookies te plaatsen. Accepteer de nodige cookies in de privacy-instellingen om deze inhoud te bekijken.
Over de spreker
Wannes Hubau verkent hoe de tropische Afrikaanse vegetatie reageert op klimaatveranderingen in verschillende periodes. Hij behaalde zijn doctoraat in 2013 aan de Universiteit Gent en deed postdoctoraal onderzoek aan de Universiteit van Leeds, de dienst Houtbiologie van het AfricaMuseum en de Universiteit Gent. Hij leidde veldexpedities in vier Afrikaanse landen (Liberia, Ghana, Kameroen, DR Congo).
MuseumTalks
Maandelijkse afspraak in het museum voor een boeiende lezing over een onderwerp uit de permanente tentoonstelling! Ontdek het museum achter de schermen en leer meer over het werk van de wetenschappers en de samenwerkingen met Afrikaanse kunstenaars.
Slope processes and the hazards they pose affect landscapes and societies at variable spatial and temporal scales. Their study relies on the combination of various tools and approaches. Remote sensing - space-borne, aerial or field-based – often plays a major role. When it comes to studying these processes in challenging environments (i.e., remote, steep topography, context of data-scarcity, etc.), common research strategies need to be questioned.
Combining expert talks and a poster session, this workshop aims at offering an opportunity to foster exchanges of ideas and experiences among experts, students and young researchers (PhD and postdocs) regarding the study of slope processes in challenging environments.
Programme
Science Talks (13.30 – 15.00)
Georgina Bennett [University of Exeter]
Investigation of earth-surface dynamics and hazards in mountainous region
Thom Bogaard [TU Delft]
Hillslope and landslide hydrology
Pablo Gonzalez [University of Liverpool]
Constraining volcano flank dynamics using space geodesy
Dalia Kirschbaum [NASA]
Satellite precipitation estimates for landslide monitoring
Jean-Philippe Malet [University of Strasbourg]
Landslide inventories from satellite imagery: usefulness for hazard assessment
Martin Rutzinger [Austrian Academy of Sciences]
Ground-based measures of changing alpine environments
Poster session (15.00 – 16.30)
Young researchers are encouraged to present their research as a poster. We welcome contributions investigating slope processes such as e.g., landslides, erosion, sediment dynamics, etc. Special interest goes to research taking advantage of remote sensing approaches and products.
Registration
Registration is free of charge but mandatory for all participants. Deadline for registration is 20 February 2020.
